Bánh Tráng Hòa Đa - Đặc Sản Trứ Danh Của Phú Yên

Bánh tráng Hòa Đa hiện đang là một trong những đặc sản hàng đầu của vùng đất Phú Yên, không chỉ có mặt tại nhiều địa điểm trong địa phương mà còn lan rộng ra tận Sài Gòn, Hà Nội và theo chân Việt kiều đến khắp nơi trên thế giới. Chiếc bánh tráng thơm mùi gạo và nắng của khí chất đồng quê, có thể kết hợp với hàng trăm món ăn, riêng có khoảng vài chục món mà thiếu bánh tráng thì xem như chưa đúng phép.

Tại Phú Yên, gần như làng quê nào cũng có lò bánh tráng, bởi văn hóa cuốn đã trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực, đặc biệt là trong các dịp lễ hội, giỗ chạp, hay Tết đến. Hầu hết các món ăn đều có bánh tráng, nếu không cuốn thì cũng phải đi kèm với bánh tráng nướng, để thưởng thức như món khai vị trong bữa tiệc, hoặc đôi khi bánh tráng chính là món trung tâm như món bánh ướt.

Làng nghề bánh tráng Hòa Đa, nằm ở xã An Mỹ, huyện Tuy An, đã hình thành từ lâu đời. Tại đây, khoảng 30% hộ gia đình sống bằng nghề làm bánh tráng từ bột gạo. Bánh tráng ngon phải đạt được độ dày vừa phải, đều khổ, tốt nắng, nướng lên phải thơm, và khi nhúng nước không dính.

Bánh tráng Hòa Đa khi ăn cùng thịt heo, cháo lòng, hay bánh hỏi đã trở thành món ngon hấp dẫn, thu hút nhiều du khách. Trong số đó, món bánh tráng cuốn với thịt heo kèm rau sống hái từ đồng rau Hòa Đa, chấm với nước mắm nhĩ sóng sánh, thơm ngon, được ướp từ cá biển Đông và được chế biến bởi bàn tay khéo léo của ngư dân làng Yến, cùng với dĩa ớt xanh, được coi là “số zách”.

Làng nghề Hòa Đa thuộc xã An Mỹ, huyện Tuy An, nằm cạnh quốc lộ 1A, cách thành phố Tuy Hòa khoảng 15 km về phía Bắc. Hiện có trên 200 hộ tráng bánh quanh năm, và con số này tăng lên hơn 300 hộ mỗi mùa Tết. Theo bà Nguyễn Thị Níu, người có hơn 40 năm kinh nghiệm trong nghề tráng bánh ở Hòa Đa, lý do bánh tráng ở đây được ưa chuộng hàng đầu là nhờ vào việc bánh mịn, dẻo thơm, không có vị chua và không dính khi nhúng. Độ dẻo của bánh tráng Hòa Đa chủ yếu phụ thuộc vào khâu chọn gạo và ngâm gạo, thay vì pha thêm bột sắn như ở một số vùng khác. Riêng với loại bánh tráng nướng, bột bánh còn được trộn thêm nước cốt dừa và hành củ, giúp bánh khi nướng lên có mùi thơm đặc biệt.

Người địa phương sống xa thường mang theo những xấp bánh tráng Hòa Đa như một món quà quê tặng người thân, bạn bè, và cũng để dành cho bản thân thưởng thức cho đỡ nhớ quê. Nhiều du khách đã trải nghiệm bánh tráng Hòa Đa cũng trở nên ghiền, có những người bạn từ xứ Nẫu về thăm quê còn nhờ mua vài xấp để mang về.